W wielu większych firmach powoli startują już PPK, czyli Pracownicze Plany Kapitałowe. Jest to program, który ma zmotywować Polaków do regularnego oszczędzania na swoje emerytury.
Nie będę tutaj opisywał dokładnych założeń tego programu, ponieważ w sieci można znaleźć wiele szczegółowych opracowań na ten temat.
Czytając wszystkie te wpisy, oraz komentarze pod nimi, odnieść można wrażenie, że zdecydowana większość osób jest im przeciwna. Gdy tylko PPK zostanie uruchomione w ich firmach, natychmiast z tego programu się wypiszą. Najczęściej padają argumenty, że to kolejne OFE i państwowy skok na kasę.
Z jednej strony dobrze, że Polacy pamiętają co stało się z częścią ich pieniędzy w OFE, oraz co za chwilę stanie się z resztą. Z drugiej strony odnoszę jednak wrażenie, że argumenty te padają bez zupełnej znajomości konstrukcji jaką sa PPK.
Podjąłem zatem próbę przeliczenia, czy opłaca się pozostać w PPK i czy da się to zrobić bez ryzyka, że Państwo przejmie nasze pieniądze.
Różnica między OFE i PPK
W całej tej dyskusji duża część osób które deklarują natychmiastową rezygnację z PPK zapomina, że w przypadku PPK pieniądze odkładane są na rachunkach inwestycyjnych do których mamy ciągły dostęp. Możemy nimi zarządzać, budować własny portfel inwestycyjny, określać ryzyko. W pewnym zakresie możemy wybrać strategię zarówno agresywną jak i bezpieczną.
Dodatkowo możemy praktycznie w każdej chwili, dowolną ilość razy, wypłacać środki z PPK na własny rachunek bankowy, bez jednoczesnego wypisywania się z PPK.
Wypłaty przed 60 rokiem życia
Domyślnie przy przystąpieniu do PPK otrzymujemy opłatę powitalną w wysokości 250 zł, oraz coroczną dopłatę “od Państwa” w wysokości 20 zł miesięcznie, czyli 240 zł rocznie. Jeśli utrzymamy środki w PPK do 60 roku życia, będziemy mogli te pieniądze w całości wypłacić. Odbędzie się to zgodnie z regułami ustalonymi w ustawie, ale bez dodatkowych opłat.
Tu pojawiają się jednak argumenty, że to zbyt duże ryzyko, ponieważ na jednym posiedzeniu sejmu można wprowadzić ustawę, która te środki znacjonalizuje.
Jeśli jesteś wśród osób, które obawiają się takiego scenariusza, masz możliwość pozostania w PPK i regularnego wypłacania środków ze swoich rachunków PPK nawet przed ukończeniem 60’tki.
Niestety wiąże się to z utratą “przywilejów”, oraz dodatkowymi kosztami (poza dwoma wyjątkami, które jednak nie są przedmiotem tego wpisu). Postaram się jednak pokazać, że nawet taki scenariusz może być dla pracownika opłacalny.
Dodatkowe koszty przy wypłatach przed 60 rokiem życia
Jeśli zdecydujesz się na wypłatę środków przed 60’tką, wtedy:
- Wartość wpłat pracodawcy zostanie pomniejszona o 30%, jednak środki te zasilą Twoje ubezpieczenie emerytalne.
- Opłata powitalna, oraz wszystkie coroczne dopłaty, zostaną zwrócone na rachunek Skarbu Państwa.
- Od wypłacanych kwot zostanie pobrany podatek dochodowy (18% lub 32%).
Czy to się może opłacać?
Jak widać, potrąceń jest całkiem sporo. Jednak policzmy na konkretnym przykładzie, czy pozostanie w PPK i regularne wypłacanie środków może być nadal dla Ciebie opłacalne.
Załóżmy, że Twoje wynagrodzenie wynosi 5000 zł brutto, oraz przyjmijmy najniższe możliwe wpłaty do PPK po Twojej stronie (2%), oraz po stronie pracodawcy (1,5%)
Twoje miesięczne koszty wyniosą zatem:
2% * 5000zł = 100zł
Koszty pracodawcy:
1,5% * 5000zł = 75zł
Co miesiąc pracodawca na Twoje konto PPK przeleje 75zł.
Od kwoty 75zł dodatkowo zapłacisz podatek dochodowy 18%, lub 32% – jeśli przekroczysz I próg podatkowy. Dla kwoty 5000zł brutto będzie to jednak 18%, zatem podatek dochodowy wyniesie:
18% * 75zł = 13,50zł
Ten podatek zostanie potrącony od Twojej wypłaty NETTO, zatem co miesiąc Twoje wynagrodzenie NETTO zostanie pomniejszone o:
100zł + 13,50zł = 113,50zł
Twoje konto PPK zostanie jednak co miesiąc zasilone kwotą:
100zł + 75zł = 175zł
Załóżmy teraz, że obawiasz się iż Państwo przejmie te środki i chcesz na bieżąco (co miesiąc) te pieniądze wypłacać. Na jaką kwotę możesz liczyć?
Wpłacone przez pracodawcę środki zostaną pomniejszone o 30%, czyli zostanie:
75zł – (30% * 75zł) = 52,50zł
Zatem co miesiąc wypłacisz:
100zł + 52,50zł = 152,50zł
Wnioski
Czy to się opłaca? Z Twojej pensji NETTO zostało potrącone 113,50 zł. Po miesiącu możesz wypłacić 152,50 zł. Co miesiąc zyskujesz zatem 39 zł. Jak dla mnie całkiem niezła stopa zwrotu z miesięcznej inwestycji w wysokości 113,50 :-).
Oczywiście przyjąłem pewne uproszczenia. Nie uwzględniłem na przykład potencjalnych zysków/strat na funduszach w które inwestowane są środki. Ryzyko z tym związane można jednak zminimalizować alokując środki wyłącznie jak najbardziej bezpieczne portfele. Nie uwzględniłem również opłaty za zarządzanie funduszami, jednak w przypadku PPK opłaty te są bardzo niskie (poniżej 0,5% w skali roku). Czynniki te oczywiście mogą mieć pewien wpływ na przedstawione wyliczenia.
Poniżej wklejam link do kalkulatora, który przygotowałem
Możesz pobrać ten arkusz i dowolnie go edytować.
W kalkulatorze możesz wpisać swoje wynagrodzenie brutto, procent wpłaty Twojej oraz pracodawcy, spodziewany procent zysku z inwestycji w PPK, oraz wysokość podatku dochodowego.
Jako wynik otrzymasz kwoty które zyskasz wypłacając środki co miesiąc, oraz kwotę którą zyskasz przy wypłatach raz do roku. Zachęcam do eksperymentowania i weryfikacji, czy pozostanie w PPK w Twoim przypadku jest opłacalne.
Podsumowanie
Program PPK wzbudził sporo kontrowersji, w większości spowodowanych stratą zaufania do Państwa po likwidacji OFE. Z mojego punktu widzenia, jako pracownicy nie powinniśmy go jednak jednoznacznie skreślać. Według mnie pracownik może na nim zarobić praktycznie bez większego ryzyka, że Państwo przejmie jego środki. Zarobione w ten sposób kwoty nie są oszałamiające, ale jednak w skali roku może to już być kilkaset złotych i więcej.
Prawdą jednak jest, że w tym przypadku największym wygranym jest budżet Państwa, bo zyska dużo więcej z potrąconych podatków. Największy koszt poniosą przedsiębiorcy, którzy w zdecydowanej większości ten program muszą finansować.
Absolutnie nie zachęcam tym wpisem do comiesięcznego wypłacania środków. Osobiście zamierzam pozostać w programie na dłużej i monitorować rozwój sytuacji.
Zdecydowanie zachęcam Cię jednak do dokładnego zapoznania się z konstrukcją programu, oraz własnoręcznego przeliczenia opłacalności pozostania w PPK. Twoja decyzja powinna zostać podjęta na podstawie twardych liczb, a nie na podstawie emocji, oraz nie popartych wyliczeniami opinii znalezionych w internecie.
Dodatkowo zachęcam do weryfikacji moich obliczeń i dyskusji w komentarzach.
Ps.
Jeśli jeszcze nie prowadzisz budżetu domowego w naszej aplikacji, zachęcam Cię do jej wypróbowania zupełnie za darmo. Znajdziesz ją na naszej stronie:
14 Komentarzy
Anatol Ogórek · październik 23, 2019 o 6:09 am
W pierwszej wersji wpisu błędnie wyliczyłem kwotę do comiesięcznej wypłaty. Dodatkowo obciążyłem część wypłaty ze środków pracownika podatkiem dochodowym, co zaniżyło i tak całkiem dobrą stopę zwrotu.
Skorygowałem wyliczenia.
Dzięki za zwrócenie uwagi 🙂
Loonatic · październik 28, 2019 o 6:59 pm
W końcu i mainstreamowe portale podchwyciły temat: https://www.money.pl/emerytury/pracownicze-plany-kapitalowe-w-praktyce-mozesz-oszczedzac-na-starosc-mozesz-miec-dodatkowa-premie-od-firmy-6439722209790081a.html
Obawiam się tylko, że te informacje nie trafią już do osób które zrezygnowały, bo pewnie przestały się interesować tematem…
Anatol Ogórek · październik 28, 2019 o 7:03 pm
Może jak się temat zrobi głośniejszy, to jednak te osoby wrócą do programu. Wystarczy trochę policzyć 🙂
niePPK · październik 30, 2019 o 8:44 am
Zapomniał Pan jeszcze o podatku belki przy wypłacie co miesiąc. Tylko pytanie czy to się liczy od całości, czy po odjęciu 30%, czy tylko od części wpłaconej przez pracownika. Może Pan to zaktualizować?
Anatol Ogórek · październik 30, 2019 o 3:58 pm
Podatek belki jest uwzględniony w kalkulatorze przy wyliczeniach rocznych. Przy miesięcznych ma śladowy wpływ, dlatego go pominąłem
Monika · listopad 19, 2019 o 6:50 am
Koszty prowadzenia naszych kont przez Fundusze Inwestycyjne będą na pewno większe w skali roku! Po odjęciu podatku Belki nawet co miesiąc, bardziej opłaca się odłożyć sobie 100 zł w skarpetę, niż naciągać pracodawcę, karmić urząd skarbowy i łatać dziury budżetowe naszych nieudolnych polityków.
Anatol Ogórek · listopad 19, 2019 o 7:00 am
Koszty zarządzania funduszami są również ściśle zdefiniowane w ustawie i są jedne z najniższych na rynku. Podatek belki, jeśli się pojawi, to znaczy że pieniądze przyniosły zysk, co samo w sobie będzie świadczyło o opłacalności bycia w PPK.
Czy nam się to podoba czy nie, żyjemy w takim systemie prawnym a nie innym.
Pracodawca jest zobligowany przez prawo do odprowadzania składek dla chętnych osób. Nie oceniam tutaj, czy to jest sprawiedliwe czy też nie, bo faktycznie na ten temat można wyciągnąć wiele trafnych argumentów zarówno w jedną jak i drugą stronę.
Loonatic · styczeń 31, 2020 o 6:37 am
@Monika: jesteś w stanie mi wyjaśnić w jaki sposób bardziej opłaca się chować te pieniądze do skarpety? Po 3M działania programu w naszej firmie ze swoich środków wpłaciłem 1010,64 PLN, a na koncie mam jednostki funduszu obecnie warte 1831,29 PLN (oczywiście zapłaciłem jeszcze podatek od dopłat pracodawcy, ale gotówkę, którą wrzucał bym do skarpety też miałbym opodatkowaną.
Czyli w PPK jestem +~80 PLN na każde wpłacone 100 PLN (o ile zostanie to tam do końca, ale mogę też wypłacić dzisiaj i mieć z tego +~57 PLN… Która skarpeta na to pozwala?
noe · marzec 11, 2020 o 9:19 am
A jak to wygląda teraz? Gdy na giełdach jest wszystko na czerwono!
Anatol Ogórek · marzec 11, 2020 o 9:28 am
To raczej nie ma większego znaczenia przy sensowności PPK.
Na giełdach jest czerwono, więc wszystkie nowe środki zostaną wykorzystane na zakup aktywów po niższych cenach.
Rynki są cykliczne, zdarzają się tąpnięcia takie jak teraz.
Jeśli ktoś nie jest w PPK a sam te środki inwestuje, ma dokładnie takie same problemy
Loonatic · luty 26, 2023 o 7:41 am
Chyba warto by zaktualizować wyliczenia w zgodzie z Polskim Ładem, albo napisać i podlinkować nowy artykuł – obecnie ze względu na stawkę podatku 12% program wydaje się wyglądać jeszcze bardziej atrakcyjne 🙂.
Loonatic · październik 27, 2020 o 7:00 am
W największym dołku w marcu moje konto PPK (wybrałem najbardziej ryzykowny z dostępnych funduszy: 2060) było ~25% na minusie, ale miesiąc w miesiąc dokupowały się kolejne jednostki – obecnie w skali całej inwestycji (już prawie rok) jestem ~3% na plusie. Jak dla mnie niezły wynik biorąc pod uwagę 1. epidemię o skali całego świata w 21. wieku.
Loonatic · październik 27, 2020 o 7:02 am
Dla jasności: pisząc o 3% zysku miałem na myśli zysk wypracowany przez fundusz ponad sumę wpłat pracownika i pracodawcy – oczywiście jeśli liczyć dopłaty pracodawcy jako zysk, to jest on znacząco wyższy.
kokos · grudzień 17, 2019 o 9:23 pm
poszedłbym po podwyżkę 70 zł i miałbym 42 zł stopyt zwrotu i pracodawca 5 zico w kieszeni 😛